عنوان : بررسی مفهوم عکس بودگی در چارچوب فلسفه تحلیلی با توجه به آراء ویتگنشتاین

نگارش و تحقیق: محمد آشیانی

استاد راهنما:  دکتر محمد خدادادی مترجم زاده

 مقطع تحصیلی: کارشناسی ارشد 

رشته تحصیلی: عکاسی 

سال تحصیلی: اسفند ماه 1399

چکیده

فلسفه‌ی ویتگنشتاین در تداوم فلسفه‌ی کانتی و فرگه‌ای، البته با تمایزات شاخص، با تکیه بر اُس و اساسِ زبان، در ابتدا به تفکیک حوزه‌ی مفهوم و معنا پرداخته و سپس معناداری یک پدیده در زبان را مورد بررسی قرار می‌دهد. این رساله با تلاش بر یافتن اشتراکات تراختاتوس،رساله منطقی فلسفی و وارسی‌های فسلفی به عنوانِ دو قطبِ فلسفه‌ی ویتگنشتاین، به بررسی رابطه تصویر و زبان و سپس معناداری(آنچه به اصطلاح معنای عکس دانسته میشود) و مفهوم مندی (آنچه انسان در تماشای تصویر عکسی درک میکند) تصویر عکس میپردازد. اینکه تصویر عکس، بازتاب امر واقعی است یا بازنموده‌ای فرهنگی پرسشی تازه نیست اما شاید این نگاه پاسخی تازه را شامل شود. در این راستا، سنت تصویریِ فرهنگی که عکس از دل آن برون می‌آید-یعنی فرهنگ تصویریِ غرب- از پیش از اختراع ماده‌ی حساس و در کاربردِ اتاق روشن و اتاق تاریک در نقاشی رهگیری می‌شود (اختراع عکاسی) و تا کشفِ ماده‌ی حساس به نور، یعنی امولسیون ادامه می‌یابد (کشفِ عکاسی). بررسیِ دقایقی خاص در تاریخ عکاسی در ادامه نوعی مورد پژوهی است. به حسب آنچه ویتگنشتاین می‌گوید، شاید بهتر آن باشد که جای تفسیر گاهی تنها نگاه کنیم. همچنین شاید وقوعِ پدیده‌ای همچون دوشان، مخاطبان هنر را بیشتر از رسانه، متوجه زمینه‌ی هنر کرد. به عبارت دیگر متن میخواهد بگوید عکس دارای مفهومی پسینی و فاقد معناست. آنچه به عنوان معنای عکس باز می‌شناسیم، نه در عکس که در زمینه (هنر، مستند اجتماعی، خبرنگاری، تبلیغات و...) به وقوع می‌پیوندد.
واژگان کلیدی: فلسفه تحلیلی، ویتگنشتاین، معنا، مفهوم، عکس

Abstract

Wittgenstein’s philosophy, in continuation of Kant and Frege’s philosophy, but recognizably distinct and based on the foundations of language, initially divides the realms of “sense” and “mean”, then studies the “meaning” of a phenomenon. This thesis investigates the relation between picture and language, and then meaning (what is literally known as the meaning of a photograph) and sensibility (what a person understands by looking at a photographic picture) through its endeavors to mark points in common between Tractatus Logico-Philosophicus and Philosophical Investigations as two extreme points of Wittgenstein’s philosophical reflections. In other words, whether a photograph’s picture is a reflection of the real or a cultural representation is not a new inquiry, but this viewpoint may propose a new response to it. Therefore, the traditional visual culture – that is the visual culture of the West – from which the photograph is bred will be surveyed and traced back to the use of camera lucida and camera obscura in painting (invention of photography) prior to invention of light-sensitive materials, and it will continue towards the discovery of light-sensitive emulsions (discovery of photography). Also, concentrated study of specific points of history of photography will be carried on as some type of a case study. According to Wittgenstein, sometimes we are better off just looking, instead of interpreting. In addition, the case of Marcel Duchamp directed the attention of art audiences towards the context of art, rather than the medium. That is a photo has a pasteriori sense and no meaning. What we consider the meaning of a photo, is obtained not from the photo itself, but only according to its context (art, social documentary, photojournalism, advertisements etc.).
Keywords: analytic philosophy, Wittgenstein, meaning, sense, photo